W czwartek 21.10.2010 r., po wczesnym śniadaniu wyruszyliśmy  do Asyżu.

Był to jeden z dwóch dni, kiedy dysponowaliśmy autokarem, w tym dniu mogliśmy więc  podczas podróży trochę czasu przeznaczyć na wspólną poranną modlitwę, odśpiewać Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej  Marii Panny i wysłuchać dłuższej opowieści o okolicach, które mijaliśmy.

Miasto Asyż leży w środkowej Umbrii.

Zbudowane zostało na skalistym, zachodnim zboczu Monte Subasio (1290 m n.p.m.) i ograniczone jest od strony północnej głębokim wąwozem potoku Tescio, a od południa rozległą równiną Umbrii.

W czasach tak zwanej cywilizacji z Villanova (IX-V w. p. Chr.) znajdowała się na tych terenach wioska Umbrów, jednego z najstarszych ludów italskich. Tereny dzisiejszego Asyżu znalazły się następnie w zasięgu wpływów cywilizacji etruskiej. Po bitwie pod Sentino (295 p. Chr.), która przyniosła ostateczną klęskę ludów etruskich i umbryjskich, zjednoczonych przeciwko Rzymowi, Asyż przeszedł pod władanie stolicy Imperium i wyniesiony został do godności Municipium, co oznaczało m.in. obowiązek wystawiania pewnej liczby żołnierzy do legionów, ale także umożliwiało korzystanie z praw obywatelskich i uprawnień gospodarczych obywateli rzymskich. O rozkwicie gospodarczym i społecznym w warunkach niezależnego ustawodawstwa cywilnego świadczy forum pod dzisiejszym rynkiem, świątynia Minerwy oraz pozostałości amfiteatru i term.

Chrześcijaństwo stosunkowo wcześnie dotarło do Asyżu, znajdując podatny grunt. Już w pierwszej połowie III w. biskup i męczennik św. Rufin nauczał tutaj Ewangelii. Po upadku Imperium Rzymskiego Asyż, jak i wiele innych miast, stał się obiektem najazdów barbarzyńców.

Dłuższy czas podróży pozwolił nam obejrzeć film o św. Franciszku.

Święty Franciszek urodził się w 1181 roku w Asyżu. Jego ojciec Pietro Bernardone był bogatym kupcem z Umbrii.

Ojciec przeznaczył swojego syna do stanu kupieckiego i Franciszek oddał się temu zawodowi z wielkim powodzeniem, a chociaż lubił przepych i okazałość, często okazywał miłosierdzie wobec ubogich. Był przystępny i uprzejmy dla każdego, doznawał wielkiej wziętości u wszystkich, więc świat chciał go zwabić w swoje sieci. Jednak w sercu Franciszka wygrała miłość Boga nad miłością świata.

Film doskonale przygotował nas do wizyty w Asyżu.

Po przybyciu na miejsce, udaliśmy się krętą stromą drogą w górę do miasta. Był chłodny wczesny jesienny ranek, Asyż spowijała mgła, w oddali widzieliśmy zarysy białych murów bazyliki św. Franciszka.

Bazylika była pierwszym i głównym celem naszej wizyty.

Zwiedziliśmy jej wnętrza oprowadzani przez polskiego ojca franciszkanina, który w pierwszych słowach przybliżył nam postać św. Franciszka.

Rok 1205 to czas powolnego procesu nawrócenia Franciszka. W czasie wyprawy wojennej do Puglii, w Spoleto przyszły święty miał wizję, która zadecydowała o jego przyszłym życiu. W kościele San Damiano jesienią tego samego roku usłyszał głos Chrystusa, który przemówił do niego z ikony krzyża i kazał mu iść i odbudować Kościół.

Oświecony światłem boskim odgadł swoje prawdziwe powołanie, wyrzekł się części majątku i poszedł za głosem łaski, który radził mu iść w pokorze i ubóstwie śladami Chrystusa. Mottem jego życia stały się słowa Ewangelii usłyszane podczas Mszy: „Nie macie mieć przy sobie ni złota, ni srebra, ni pieniędzy, ni sakwy podróżnej, ni dwojakiej odzieży, ni laski.” Zaczął żyć w ewangelicznym ubóstwie, zachęcał do pokuty i głosił kazania, podczas  których wierni często nie mogli powstrzymać się od łez. Niestety ojciec Franciszka nie rozumiał jego ubóstwa i nie zgodził się na jego dobrowolna szczodrobliwość wobec ubogich. Franciszek zdał się całkowicie na wolę Opatrzności i chodził od domu do domu żebrząc i tym, co zebrał dzielił się z ubogimi.

Za jego przykładem poszło kilkunastu uczniów. A gdy liczba zwolenników wzrosła napisał im regułę i w 1209 roku pojechał do Rzymu do Papieża Innocentego III, aby ją zatwierdził. Gdy osiągnął swój cel i powrócił w rodzinne strony osiadł przy kościółku niedaleko Asyża. Kościół ten był własnością Benedyktynów i nazywał się Porcjunkula (t. j. cząsteczka). Tutaj wiódł żywot pełen umartwień, modlił się w dzień i w nocy. Również w tym miejscu położył podwaliny zakonu, który miał się rozsławić na całym świecie blaskiem swych cnót i zasług. W tym kościele poświęconym czci świętej Dziewicy i Aniołów, Franciszek otrzymał od Chrystusa odpust, który jest znany w świecie pod nazwą Porcjunkuli. Kościół stał się kolebką franciszkanów.

Franciszek pałając żądzą zbawienia ludzkości wraz z bracią zakonną, którą rozsyłał po świecie po dwóch, nawoływał wszystkich do pokuty i pokoju. Chciał wszędzie rozpowszechniać królestwo Boże. Wiedziony miłością i współczuciem dla grzeszników i gorliwością o zbawienie dusz zaczął głosić Słowo Boże w odległych krajach. Zostało mu to wynagrodzone wieloma łaskami. Jedno z takich ważniejszych miało miejsce 14 lub 15 września 1224 roku na górze Alwernii, gdzie Franciszek był odosobniony od świata przez czterdzieści dni, tam modlił się i pościł. Ukazał mu się Zbawiciel w postaci Serafina na krzyżu i wycisnął na nim pięciorakie piętno Swych świętych ran (stygmaty). Odtąd Franciszek nosił przydomek „Serafickiego”. Po tym wydarzeniu Franciszek żył jeszcze dwa lata, gdyż nosił w sobie chorobę, którą znosił bez słowa i skarg.

Krótko przed swoją śmiercią kazał spisać swój testament, zostawił braciom w spadku ubóstwo jako najlepszą regułę pozyskania nieba. Gdy zbliżała się godzina śmierci kazał odczytać sobie historię męki Pańskiej, potem odmówił psalm 141 i oddał ducha Panu Bogu mówiąc: „Wywiedź duszę moją z więzienia, aby sławiła Twe imię”. Franciszek umarł 4 października 1226 roku w wieku 45 lat.

Św. Franciszek jest założycielem trzech zakonów: pierwszego, właściwego zakonu Franciszkanów, czyli Barci mniejszych, Franciszkanek (Klarysek) nazwanego od św. Klary, pierwszej matki przełożonej i trzeciego zakonu świeckiego, którego członkowie dążyli do doskonałości, ale nie składali  ślubów zakonnych. Trzeci zakon świeckich zatwierdziło wielu Papieży; m. in. Grzegorz IX, Mikołaj IV i Leon XIII, który sam był członkiem tego zakonu i gorąco polecał go światu.

Św. Franciszek z Asyżu jest patronem założonego przez siebie Zakonu Braci Mniejszych jak również miasta Asyż.

Święty przedstawiany jest w brązowym habicie franciszkańskim z kapturem, przepasany białym sznurem z trzema węzłami symbolizującymi trzy składane przez braci mniejszych śluby: posłuszeństwa, ubóstwa i czystości. Na wielu wizerunkach Franciszek trzyma w ręku krzyż, a u jego stóp znajduje się czaszka – symbole pokuty i umartwienia. Czasem jest przedstawiany z przebitym bokiem, rękami i stopami, czyli stygmatami. Współcześni artyści lubią przedstawiać św. Franciszka w otoczeniu zwierząt, ze względu na braterstwo stworzeń, jeden z elementów duchowości minoryckiej.

Grób św. Franciszka znajduje się w Bazylice w Asyżu, która jest dedykowana jego imieniu.    Franciszek z Asyżu został ogłoszony świętym 16 lipca 1228 roku przez swego przyjaciela papieża Grzegorza IX, który wcześniej był opiekunem zakonu.

Duchowość św. Franciszka opiera się w głównej mierze na  jak najwierniejszym naśladowaniu Chrystusa w Jego posłuszeństwie wobec planów Zbawienia, ubóstwie i czystości. Charakterystyczną cechą jest się fascynacja Bożą dobrocią, która przejawia się w wielu znakach zauważalnych w świecie: instytucja Kościoła, braterska wspólnota, braterstwo stworzeń, wytrwałość i szacunek dla ludzkiego cierpienia.

Ważną cecha jest również apostolat i misyjność, poczucie osobistej grzeszności i zależności od dobrego Stwórcy. To mobilizuje braci mniejszych do wstępowania na drogę pokuty i zachęcania do pójścia tą drogą innych ludzi.

Bazylika św. Franciszka z Asyżu , w której spoczywają  relikwie świętego (1182-1226), została konsekrowana przez papieża Innocentego IV, 25 maja 1253 roku. Jest ona "głową i matką" wszystkich kościołów franciszkańskich. Stanowi także symbol jedności całej rodziny franciszkańskiej, do której należą trzy zakony: franciszkanie (pierwszy), klaryski (drugi) oraz franciszkanie świeccy (trzeci).

25 marca 1754 roku papież Benedykt XIV nadał jej tytuł bazyliki patriarchalnej oraz kaplicy papieskiej. Podnosząc do godności bazyliki większej, jednocześnie włączył ją do grona świątyń o największej randze w całym Kościele. Oprócz bazyliki asyskiej, tymi wyjątkowymi świątyniami są bazyliki rzymskie: Najświętszego Zbawiciela na Lateranie, św. Piotra na Watykanie, św. Pawła za Murami, Matki Bożej Większej, św. Wawrzyńca za Murami oraz druga asyska - Bazylika Matki Bożej Anielskiej (Porcjunkula).

Bazylika św. Franciszka została zbudowana na terenie, który od 1228 roku jest własnością Watykanu. Zaledwie dwa lata trwała budowa kościoła dolnego, tutaj 25 maja 1230 roku przeniesiono ciało św. Franciszka z kościoła św. Jerzego i pochowano je w krypcie pod głównym ołtarzem. W 1239 roku zakończono prace nad wznoszeniem bazyliki, klasztoru i dzwonnicy.

Najważniejszym miejscem w kościele dolnym jest krypta, w której znajduje się kaplica grobu św. Franciszka. Relikwie Biedaczyny spoczywają w wykutej w skale kolumnie, otoczonej ozdobną kratą.

Klasztor franciszkański, zwany konwentem (we Włoszech - Sacro Convento), był rozbudowywany w wiekach XIV i XV. Dwupoziomową bazylikę, zbudowaną w stylu gotycko-romańskim, zaprojektował franciszkański architekt Eliasz Buonbarone. Prace nad upiększaniem budowli trwały wiele lat. Niezwykle cenne są w niej freski autorstwa mistrzów czterech szkół malarskich: pizańksiej - Giunta Pisano, Maestro di San Francisco; florenckiej - Cimabue, Giotto; rzymskiej - Jacopo Torritti, Pietro Cavallini, Filippo Rusuti oraz sieneńskiej - Pietro Lorenzetti, Simone Martini.

Po zwiedzeniu  świątyni, w samo południe uczestniczyliśmy w bazylice św. Franciszka w nabożeństwie Eucharystii  sprawowanym dla nas przez ks. Piotra.

Ks. Piotr w wygłoszonej nauce nawiązał do słów aktora Adama Hanuszkiewicza, zwracając uwagę na  różnice między pojęciem „zawodu”  i „powołania”. Użył metafory, że chrześcijanin powinien być – przykład dała nam św. Teresa z Kalkuty – jak szyba, która przepuszcza promienie Chrystusa. Czasem , niestety, przypominamy  brudną szybę – kierują nami nasze pragnienia i pożądania. Bywamy też – używając dalszych metafor , nie szybą lecz lustrem w którym szukamy własnego odbicia, a nie wizerunku Chrystusa.To co pokorne, proste, autentyczne - jak Biedaczyna z Asyżu, niech będzie dla nas wzorem do naśladowania.

Po Eucharystii mieliśmy trochę czasu, by dokładniej zwiedzić bazylikę i  obejrzeć rozgrzany teraz południowym słońcem Asyż.

Porę obiadową spędziliśmy w okolicach Asyżu, następnie wróciliśmy do miasta na wzgórze, by indywidualnie zwiedzać bazylikę św. Klary.

Budowę bazyliki św. Klary rozpoczęto w 1257 r., a konsekrowano ją w roku 1265. Jest ona odtworzeniem górnego kościoła św. Franciszka. Została ona zbudowana na miejscu dawnego kościoła św. Jerzego, który był usytuowany poza murami miasta. W nim to Franciszek, jako dziecko, uczył się czytać, w nim, po śmierci, spoczywało jego ciało w latach 1226-1230, w nim również papież Grzegorz IX ogłosił Franciszka świętym 16 lipca 1228 r. W tym kościele także zostało złożone ciało św. Klary aż do ukończenia obecnej bazyliki.

W szklanej ścianie, oddzielającej kaplicę Najświętszego Sakramentu, znajduje się krzyż, z którego Franciszek usłyszał glos Boży w kościele św. Damiana w 1205 r. Przed tym krzyżem Święty miał odmawiać następującą modlitwę:

Najwyższy, chwalebny Boże,

rozjaśnij ciemności mego serca

i daj mi, Panie, prawdziwą wiarę,

niezachwianą nadzieję

i doskonałą miłość,

zrozumienie i poznanie,

abym wypełniał

Twoje święte i prawdziwe posłannictwo.

Amen.

Klara zmarła 11 sierpnia 1253 r. Dwa lata później papież Innocenty IV dokonał w Anagni jej kanonizacji. W 1260 r. przeniesiono ciało Świętej do nowej bazyliki, wybudowanej pod jej wezwaniem, i pochowano w kamiennym sarkofagu pod głównym ołtarzem. Po odkryciu grobu w 1850 r. ciało św. Klary złożono w kryształowej urnie, w której spoczywa do dziś. Kryptę urządzono w latach 1850-1872. Niewielkich przeróbek dokonano w niej w 1934 r. Pośrodku krypty, nad ołtarzem, można zobaczyć miejsce, gdzie spoczywało ciało Świętej przez sześć wieków.

Kończąc wizytę w Asyżu i wyjeżdżając z miasta, na krótką chwilę wstąpiliśmy do kościoła w Porcjunkuli, gdzie był złożony św. Franciszek tuż po śmierci, zanim Jego ciało zostało przeniesione do bazyliki w Asyżu. Tu znajdują się relikwie Świętego – sznur od habitu.

Asyż i słoneczną krainę Umbrii opuszczaliśmy żegnani zachodzącym słońcem i – tęczą, która długo widoczna była na horyzoncie.

W drodze do Rzymu obejrzeliśmy film o Arturo Mari – spotkanie z którym czeka nas już jutro!

Galeria zdjęć

Film