Grupa Santo Subito 8 maja 2010 r. była organizatorem spotkania z prof. Marianem Markiem Drozdowskim, historykiem, badaczem dziejów II Rzeczypospolitej i varsavianistą. Wśród wielu książek, które wydał, są także te związane z Janem Pawłem II: Harcerska antologia papieska oraz zbiór materiałów, dokumentujących nastroje warszawiaków po odejściu Papieża pt. Warszawa żegna Jana Pawła II. Podczas spotkania prof. M. Drozdowski wygłosił wykład, poświęcony roli, jaką odegrał Papież Jan Paweł II w kształtowaniu rzeczywistości XX wieku w Polsce i na świecie.

– Znamienny jest rok 1920 – rok urodzenia Karola Wojtyły – przypomniał słuchaczom prof. Drozdowski. Polska toczyła wtedy wojnę z Sowietami. Przed zalewem rewolucji bolszewickiej uratował Europę Cud nad Wisłą 15 sierpnia, kiedy to Wojsko Polskie w czasie bitwy pod Warszawą zatrzymało nawałnicę Armii Czerwonej. Symboliczną ofiarą była wówczas śmierć ks. Ignacego Skorupki pod Ossowem. Dużą rolę w działaniach wojennych odegrał Kościół katolicki, szczególnie lokalne parafie. Ludność organizowała pomoc dla wojska: żywność, sprzęt do kopania umocnień, drut kolczasty, łopaty. Te małe struktury parafialne sprawdziły się bardzo w odbudowywaniu niepodległej Rzeczypospolitej. Dwudziestolecie międzywojenne bowiem to czas tworzenia młodego państwa, odbudowy wszystkich jego struktur, zrujnowanych 123 latami niewoli.

Znaczącą rolę w tym miał Eugeniusz Kwiatkowski – wicepremier, minister skarbu, przemysłu i handlu, twórca Gdyni, którego znał i cenił bp Karol Wojtyła. Podczas pielgrzymki 11 czerwca 1987 papież mówił do wiernych na Skwerze Kościuszki: – Chociaż rosłem na ziemi polskiej daleko stąd, to jednak mogę powiedzieć, że rosłem równolegle z tym miastem, które stało się poniekąd symbolem naszej drugiej niepodległości. Wraz z całym moim narodem nie przestaję żywić wdzięczności dla tych, którzy to miasto, ten port bałtycki, tworzyli tutaj od podstaw, poniekąd z niczego. Mam na myśli zwłaszcza wielkiego Polaka, inżyniera Eugeniusza Kwiatkowskiego, a wraz z nim wszystkich jego współpracowników. Byli oni przedstawicielami tego pokolenia, które po wiekach na nowo zrozumiało, że dostęp do morza jest elementem konstytutywnym niepodległości Polski. Jednym z elementów bardzo doniosłych. Gdynia stała się więc wyrazem nowej woli życia narodu. Wyrazem przekonywającym i skutecznym. Gdy Kwiatkowski zmarł w 1974 r., celebrą pogrzebową sprawował właśnie bp. Karol Wojtyła.

Na historii świata i Polski zaważyły dwa okrutne systemy totalitarne: faszyzm, którego symbolem jest obóz zagłady w Auschwitz, i stalinizm, którego znakiem szczególnie bolesnym dla Polaków jest Katyń. II wojna światowa dotknęła wiele milionów Polaków i Żydów.  Karol Wojtyła wychowywał się w Wadowicach w środowisku wielokulturowym i to zaowocowało jego ogromnym otwarciem na ludzi innych wyznań. To on jako pierwszy w historii papież przekroczył próg synagogi, a Żydów nazwał “naszymi starszymi braćmi w wierze”. Przypominał nieustannie o konieczności porozumienia się wyznawców różnych religii, przypominał o tragedii Holocaustu. To on odwiedził obóz w Auschwitz, to on modlił się w Jerozolimie pod Ścianą Płaczu.

Przeżywamy właśnie żałobę po śmierci 96 ofiar katastrofy smoleńskiej, która tak tragicznie przerwała wizytę Prezydenta RP na uroczystościach 70. rocznicy mordu katyńskiego. Pamiętajmy, że to w czasie pontyfikatu Jana Pawła II zaczęto pełnym głosem mówić o tragedii katyńskiej. Papież otaczał szczególną miłością Rodziny Katyńskie, często przyjmował je na audiencjach, często wspominał o prawdzie Katynia. Podczas modlitwy wigilijnej 24 grudnia 1993 roku wspominał: – Klękamy przy nieznanych mogiłach z tą świadomością, że zapłacili oni szczególną cenę naszej wolności. Dali – rzec można – definitywny kształt tej wolności, klękamy zwłaszcza przy mogiłach katyńskich. Sprawa Katynia jest stale obecna w naszej świadomości i nie może być wymazana z pamięci Europy.

Prof. Drozdowski wspomniał także o trudnych stosunkach polsko-ukraińskich, na których ciążą zaszłości historyczne. Musimy mieć odwagę krytycznie spojrzeć na nasze stosunki. Aspiracje niepodległościowe Ukraińców zamieszkujących ziemie wschodnie    II Rzeczypospolitej, którzy nie mogli się pogodzić z brakiem własnego państwa, wykorzystywali do rozgrywek politycznych Sowieci. W Galicji Wschodniej dochodziło do czystek etnicznych, w których zginęło wiele tysięcy i Ukraińców, i Polaków. Papież Jan Paweł II mówił, że musimy o tym pamiętać, ale naszym obowiązkiem jest – przebaczyć. – Jeśli chcemy uniknąć odradzania się partykularyzmów, a także radykalnych nacjonalizmów, musimy zrozumieć, iż głoszenie Ewangelii winno być głęboko zakorzenione w specyfice kultur i równocześnie otwarte na włączenie się w powszechność, która polega na wymianie darów dla wzajemnego wzbogacenia – pisał Jan Paweł II w Liście apostolskim Orientale lumen.

Wymiar ekumeniczny miała pielgrzymka papieska na Ukrainę w czerwcu 2001 r. – Przybywam do was, drodzy mieszkańcy Ukrainy, jako przyjaciel waszego szlachetnego narodu. Przybywam jako brat w wierze, aby spotkać się z licznymi chrześcijanami, którzy pośród najdotkliwszych prześladowań wytrwali wiernie przy Chrystusie – mówił papież. We Lwowie, w homilii wygłoszonej po polsku i częściowo po ukraińsku wezwał chrześcijan polskiego i ukraińskiego pochodzenia do pojednania oraz do wierności Ewangelii. – Niech przebaczenie – udzielone i uzyskane – rozleje się niczym dobroczynny balsam w każdym sercu – powiedział Jan Paweł II. – Wypłyń na głębię, lwowski Kościele łaciński! (...) Nie lękaj się trudności, które także dzisiaj stają na twojej drodze.

Prof. Drozdowski przedstawił także ważniejsze działania Karola Wojtyły w Polsce, który nigdy nie był obojętny na los represjonowanych. Przykładowo, w 1981 r., w 25. rocznicę poznańskiego czerwca 1956, już jako papież skierował do poznaniaków telegram:

A na koniec tradycyjnie już zrobiliśmy sobie wspólne zdjęcie z naszym gościem. 

Galeria zdjęć

Film